پایش خشک سالی با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده۱ مطالعه موردی استان چهارمحال بختیاری

Authors

زهرا حجازی‌زاده

ابراهیم فتاحی

هوشنگ قائمی

abstract

چکیده خشک سالی یکی از پدیده های آب و هوایی و از جمله رخدادهای مصیبت باری است که هر ساله خسارت های زیادی را باعث می شود. یکی از راه های تعدیل خشک سالی، ارزیابی و پایش خشک سالی بر اساس شاخص هایی است که بتوان بر اساس آن میزان شدت و تداوم آن را در یک منطقه تعیین نمود. در مقاله حاضر روند خشک سالی (شدت، تداوم و سطح درگیر با خشک سالی) در استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده برای بازه های زمانی 3، 6، 12، 24 و 48 ماهه مورد مطالعه قرار گرفته است. ویژگی این روش کمک می کند تا کمی از رخدادهای خشک سالی را در مکان ها و مقیاس های زمانی متفاوت مقایسه کنیم. به منظور پایش خشک سالی از اطلاعات بارندگی ماهانه ایستگاه های سینوپتیک و اقلیم شناسی استان طی دوره آماری 2001 - 1960 استفاده شد. با استفاده از نرم افزار کامپیوتری spi محاسبات مربوط به شاخص بارش استاندارد شده انجام گرفت؛ نتایج بررسی ها نشان داد که فراوانی رخداد دوره های خشک کوتاه مدت (سه ماهه) در کلیه ایستگاه ها بیشتر از 80 مورد است، در حالی که فراوانی رخداد دوره های خشک بلندمدت در مقیاس های زمانی 12، 24 و 48 ماهه خیلی کمتر می باشد، همچنین تداوم دوره های خشک در بازه های زمانی 12، 24 و 48 ماهه نسبت به بازه های زمانی 3 و 6 .ماهه خیلی بیشتر است. بنابراین برای برگشت به حالت نرمال در مورد خشک سالی های هیدرولوژیکی (آب های زیرزمینی و سطحی) ماه ها زمان نیاز است در حالی که برای بـازه های کوتاه مدت3 و 6 ماهه (خشک سالی های کشاورزی و رطوبت خاک) بارش های روزانه می توانــــداوضاع را تعدیل کند تا به حالت نرمال برگشت نماید. این بازه های زمانی برخورد خشک سالی را نسبت به دست رسی منابع مختلف آب بازگو می نماید. واکنش رطوبت خاک نسبت به نابهنجاری بارش کوتاه مدت است در حالی که پاسخ آب های زیرزمینی، جریان رودخانه ها و ذخیره منابع آبی نسبت به کمبود بارش، فرآیندی بلند مدت است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پایش و پیش‌بینی خشکسالی ماهانه با استفاده از شاخص استاندارد بارش و زنجیره مارکوف (مطالعه موردی: جنوب شرق ایران)

خشکسالی یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر نوسانات اقلیمی است که سالانه خسارات زیادی را به بخش‌های مختلف وارد می‌سازد. با توجّه به اثرات خشکسالی بر بخش‌های مختلف محیط‌زیست، کشاورزی، منابع طبیعی، حیات وحش و... پیش‌بینی آن می‌تواند برای مدیریت بحران و کاهش خسارات ناشی از آن مفید باشد. در پژوهش حاضر، خشکسالی ماهانه بر اساس شاخص استاندارد بارش در 12 ایستگاه موجود در جنوب شرق کشور طی سال‌های 1980 تا 2014 مح...

full text

پهنه‌‌بندی خشکسالی‌ با استفاده از شاخص SPI و بررسی اثرات آن بر محیط زیست (مطالعه موردی: استان چهارمحال و بختیاری)

خشکسالی از جمله اصلی‌‌ترین و قدیمی‌‌ترین بلایای طبیعی است که انسان‌‌ها از دیرباز با آن آشنا بوده‌‌اند. در واقع میزان خشکسالی مقایسه نسبی بین میزان بارندگی هر منطقه در آن سال با میانگین بارندگی در سال‌‌های گذشته می‌باشد. در 22 سال گذشته، ایران در مجموع به مدت 13 سال با خشکسالی مواجه بوده است. استان چهارمحال و بختیاری با دارا بودن01/0 مساحت کشور 10 درصد از آب کشور را تامین می‌کند. ولی در بین 8 اس...

full text

پیش بینی کوتاه مدت خشک سالی با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده و زنجیره احتمالاتی مارکف (مطالعه موردی: ایستگاه سینوپتیک قزوین)

آگاهی از وضعیت خشک سالی ابزاری مناسب جهت برنامه­ریزی در بخش کشاورزی، منابع آب و سایر موارد حادث شده از خشک سالی را فراهم می­آورد. هدف از انجام این تحقیق پایش خشک سالی در ایستگاه سینوپتیک قزوین بر اساس شاخص بارش استاندارد (spi)[1] و پیش بینی کوتاه مدت آن با زنجیره مارکف[2] می­باشد. در این تحقیق احتمال بروز حالت های مختلف خشک سالی کوتاه مدت، بر اساس آمار ماهانه بارندگی ایستگاه سینوپتیک قزوین در ط...

full text

پهنه‌بندی دوره‌ خشک با استفاده از شاخص بارندگی استاندارد شده در محیط GIS «مطالعه موردی: استان خراسان»

دوره خشک به عنوان یک پدیده خزنده‌ای است که در اثر کمبود رطوبت ناشی از کاهش میزان بارندگی به وقوع می‌پیوندد. خسارات بسیار گسترده و وسیع این پدیده بخش‌های زیادی از جامعه را تحت تأثیر خود قرار داده و همه ساله زیان‌های بسیار زیادی را به بار می‌آورد، لذا پایش و پهنه‌بندی آن به عنوان یک اصل مهم در برنامه‌ریزی‌های کلان باید مد نظر قرار گیرد. به طور مشخص در این تحقیق، شاخص بارندگی استاندارد شده برای ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۲۳-۴۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023